Niezgłoszenie w urzędzie skarbowym umowy kupna samochodu jest wykroczeniem skarbowym, za które grozi kara grzywny. Kary tej możemy uniknąć jeśli skorzystamy z instytucji czynnego żalu. Jeżeli jednak nie będziemy się ściśle stosować do wymogów przewidzianych w art.16 kks, to nasz czynny żal będzie bezskuteczny i nie uchroni nas przed karą.

Przysłowiowy przeciętny Kowalski z urzędem skarbowym ma do czynienia najczęściej w dwóch sytuacjach – kiedy rozlicza się ze swoich rocznych dochodów i kiedy składa deklarację PCC-3 dotyczącą kupionego samochodu. Termin składania zeznania rocznego jest powszechnie znany i jeśli zdarzy się, że ktoś go nie dotrzyma, to najczęściej jest to spowodowane roztargnieniem albo problemami z pamięcią, a rzadko niewiedzą. Inaczej rzecz się ma w przypadku deklaracji PCC-3, którą mamy obowiązek złożyć po zakupie samochodu. Ponieważ termin ma dokonanie rejestracji samochodu wynosi 30 dni, to wiele osób jest przekonanych, iż dokładnie tyle samo czasu mają na dokonanie zgłoszenia w urzędzie skarbowym.

O tym, iż pozostawali w błędzie najczęściej dowiadują się dopiero w momencie składania deklaracji, kiedy zostają uświadomieni przez urzędnika, że termin na złożenie deklaracji PCC-3 to 14, a nie 30 dni.

Ponieważ niezłożenie w terminie deklaracji PCC-3 i niewpłacenie w terminie podatku jest wykroczeniem skarbowym zagrożonym karą grzywny rodzi się pytanie czy można tej kary uniknąć, a  jeśli tak, to w jaki sposób.

Sądząc po liczbie zapytań i dyskusji na ten temat krążących w Internecie, podatników, którzy składają po terminie deklarację PCC-3 dotyczącą kupna samochodu jest niemało i temat ten jest bardzo popularny.

Jeżeli odpowiedzi na pytanie jak uniknąć kary zaczniemy szukać na różnych forach lub grupach, to najczęściej przeczytamy albo rady tych z grubsza zorientowanych w temacie – „Jak złożyłeś deklarację po terminie to napisz czynny żal i nie będziesz karany”, albo krzepiące historie tych, którym udało się uniknąć kary – „Ja złożyłam czynny żal i nie naliczyli mi odsetek”.

O tym, że odsetki i kara grzywny, to dwie różne rzeczy pisałem tutaj. Natomiast poniżej wyjaśnię dlaczego czynny żal musi być złożony razem z deklaracją, a nie później.

Zacząć trzeba od tego co to jest czynny żal

Dowiemy się o tym z treści art. 16§1 kks:

„Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu”.

Odnosząc to naszego przypadku, jeżeli nie zgłosiliśmy w terminie kupna samochodu, to pisemnie zawiadamiamy o tym urząd skarbowy, a w treści pisma informujemy jaka była przyczyna zaniechania i kto jest za nie odpowiedzialny.

Jednak nie wystarczy, że złożymy pismo z czynnym żalem, trzeba to jeszcze zrobić w odpowiednim momencie

Jeśli pismo z czynnym żalem załączymy do składanej po terminie deklaracji PCC-3, to czynny żal będzie skuteczny, jeśli zrobimy to chociażby jeden dzień później, to niestety o skuteczności czynnego żalu nie ma mowy.

Wynika to bezpośrednio z art. 16§5 kks, który wskazuje kiedy czynny żal jest bezskuteczny:

„Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:

1) w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;

2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony”.

Wiele osób – najczęściej pobieżnie znających temat, uważa, że czynny żal jest nieskuteczny wyłącznie wówczas gdy organ ścigania podejmie w danej sprawie jakieś czynności – np. wyśle do nas wezwanie. Tymczasem treść pkt. 1 tegoż przepisu wprost wskazuje, iż dla bezskuteczności czynnego żalu wystarczające jest aby organ ścigania (w naszym wypadku będzie to urząd skarbowy) miał „wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego”.

Taką „wyraźnie udokumentowaną wiadomością” będzie np. protokół z kontroli podatkowej albo z czynności sprawdzających, ale będzie nią również złożona przez nas deklaracja. Jeśli zatem najpierw złożymy deklarację PCC-3, a dopiero później zawiadomimy organ podatkowy o popełnionym przez nas czynie zabronionym polegającym na niezłożeniu w terminie tejże deklaracji, to czynny żal będzie nieskuteczny nawet wówczas jeśli ze strony organu ścigania (urzędu) nie zostaną jeszcze podjęte żadne czynności w naszej sprawie.

Co możemy zrobić jeżeli złożyliśmy deklarację PCC-3 po terminie i nie załączyliśmy do niej pisma z czynnym żalem?

Sytuacja jest do uratowania ponieważ możemy jeszcze napisać podanie z prośbą o niekaranie. Niestety, o ile skuteczny czynny żal zawsze zapewni nam bezkarność i uchroni przed karą, to skuteczność naszej prośby o niekaranie zależy od uznaniowej decyzji urzędu. Każde podanie jest analizowane indywidualnie i o tym jak zostanie rozpatrzone decydują okoliczności konkretnej sprawy np. jak duże jest opóźnienie, czy wcześniej złożyliśmy już jakąś deklarację po terminie, czy byliśmy karani, itp.

Tak czy inaczej próbować zawsze warto bo składając podanie z prośbą o niekaranie niczym nie ryzykujemy, a zawsze mamy jakąś szansę na uniknięcie kary.

Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek pytania czy wątpliwość bądź też nie wiecie jak napisać podanie do urzędu skarbowego to oczywiście możecie skorzystać z pomocy Kancelarii.